การตัดครอสโอเวอร์ (เบื้องต้น)

การตัดครอสโอเวอร์ (เบื้องต้น)

ครอสโอเวอร์ หรืออุปกรณ์ตัดความถี่เสียง ให้กับตู้ลำโพงที่ตอบสนองความถี่นั้นๆ ให้เหมาะสมที่สุด โดยจะแบ่งตัดความถี่ตั้งแต่ 20Hz – 20kHz ให้กับตู้ลำโพงที่ตอบสนองความถี่ในย่านนั้นได้ดีที่สุด โดยจะแบ่งการตัดครอสโอเวอร์ ตามลักษณะและขนาดของตู้ลำโพง สามารถเข้าไปทำความเข้าใจเรื่องลำโพงได้ที่ “ครบเครื่อง เรื่องลำโพง PA”

สำหรับครอสโอเวอร์ที่นิยมใช้กัน ส่วนใหญ่แยกการทำงานออกเป็น 2 รูปแบบ

1. แบบตัดความถี่ 2 ช่วง (2-WAY)
2. แบบตัดความถี่ 3 ช่วง (3-WAY)

1. แบบตัดความถี่ 2 ช่วง (2-WAY)

การตัดความถี่แบบ 2ทาง หรือ 2ช่วงความถี่ คือจะตัดความถี่ในช่วงระหว่าง 20-20kHz ออกเป็น 2ส่วน ตรงจุดไหนก็ได้ ขึ้นอยู่กับสเปคตู้ลำโพงที่นำมาต่อ ในกรณีนี้ส่วนใหญ่จะเป็น ตู้ลำโพงซับวูฟเฟอร์ กับตู้ลำโพงกลางแหลม ส่วนในตู้ลำโพงกลางแหลมจะมี พาสซีฟครอสโอเวอร์ อยู่ในตู้ ยกตัวอย่าง ตัดความถี่ที่ 100Hz ตู้ลำโพงซับวูฟเฟอร์ก็จะทำงานที่ความถี่ ตั้งแต่ 20-100Hz ส่วนตู้ลำโพงกลางแหลมจะทำงานที่ความถี่ 100-20kHz 

กราฟตัดความถี่แบบ 2 ทาง

กราฟตัดความถี่แบบ 3 ทาง

2. แบบตัดความถี่ 3 ช่วง (3-WAY)

การตัดความถี่แบบ 3ทาง หรือ 3ช่วงความถี่ คือจะตัดความถี่ในช่วงระหว่าง 20-20kHz ออกเป็น 3 ส่วน เราจะตัดช่วงไหนก็ขึ้นอยู่กับสเปคตู้ลำโพงที่นำมาใช้ในระบบ ถ้าในกรณีนี้จะเป็น ตู้ลำโพงซับวูฟเฟอร์ กับตู้ลำโพงกลางแหลม ส่วนในตู้ลำโพงกลางแหลมที่นำมาใช้จะไม่มี พาสซีฟ ครอสโอเวอร์ อยู่ในตู้ และการใช้งานแบบ 3 ทางจะต้องมีเพาเวอร์แอมป์ 3 แชลแนลต่อ 1 ข้าง ยกตัวอย่าง ตู้ลำโพงซับวูฟเฟอร์ตัดความถี่ที่ 20-100Hz ตู้ลำโพงกลางแหลมจะแบ่งการตัดเป็น 2ช่วง ดอกเสียงกลางตัดความถี่ 100-2kHz และ ดอกเสียงแหลมตัดความถี่ 2kHz-20kHz 

สรุป จะเห็นได้ว่าการตัดความถี่ทั้ง 2 แบบจะเป็นการกำหนดช่วงความถี่ ไปให้ยังเพาเวอร์แอมป์ เพื่อให้ขยายความถี่ย่านที่กำหนดไปยังตู้ลำโพง ส่วนตู้ลำโพงจะตอบสนองความถี่ไหนได้ดีที่สุด เราก็ต้องดูสเปคของตู้ลำโพงนั้นๆ แต่ถ้าตู้ลำโพงประกอบเอง จะรู้ได้อย่างไรว่าตอบสนองความถี่เท่าไร เราก็ต้องใช้เครื่องมือเข้ามาช่วยในการวัด อย่างเช่น ไมค์ RTA และซอฟต์แวร์ เข้ามาช่วยหาจุดตัดความถี่ของตู้ จะช่วยให้ตู้ทำงานได้อย่างมีประสิทธิภาพมากขึ้น